Günümüz teknolojisinde kullanılan 3 farklı motor besleme biçimi vardır. Bu sistemlerin tümü aslında basit birer kompresördür. Supercharger sisteminin günümüzde iki farklı uygulaması mevcuttur. Birinci sistem supercharger' ı emme manifold' u ile throttle body arasına yerleştirilir. Bu şekilde bir yerleşimde yakıt enjeksiyon sistemi ile mekaniksel bir oynama yapmadan yakıt oranı ayarlanabilmektedir. Montajı ve yataklanması pratik bir sistem olduğundan genellikle performans odaklı araçlarda kullanılır. Diğer yerleşim şekli ise Supercharger' nin throttle body' nin önüne konumlandırılmasıdır. Gelen yüksek basınçlı havayı karşılayacak yakıt miktarının ayarlanması için extra bir proses gerekecektir.
Supercharger da kompresör şaftının döngüsünü sağlayacak olan gücü motorun krank milinden alınır. Bu durum turbocharger ile kıyaslanmasında dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü extra güç kazanmak istenilirken güç kaybı yaşanması söz konusudur. Optimize bir değer elde edilmesi için güç hesabı yapılırken extra dikkat etmek gereklidir.
Çalışma prensibi bakımından birbirine yakın olan diğer bi sisteme turbocharger a bakıldığında ise konu biraz daha komplex hale geliyor. Günümüz sisteminde araçlarda kullanılan birden fazla turbocharger tipi vardır. Bunlardan ilki turbocharger yani tek turbonun kullanıldığı sistem. Turbo bulunmayan araçlarda motora atmosfer basıncına eşit bir basınçta hava girişi gözlenir. Turbocharger da ise motora girecek havanın atmosfer basıncına oranla çok daha yüksek oranda hava girişi sağlanır. Turbocharger egsoz manifoldundan çıkan atık gazın türbine çarparak türbinin hızlı bir şekilde dömesi sağlanır. Türbine bir şaft ile bağlı kompresör eş zamanlı olacak şekilde basınçlı hava elde edilmesi sağlanır. Bu basınçlı hava soğutulması için intercooler dan geçirilir ve ardından motorun emme manifolduna gönderilir.
Kullanılan diğer bir turbocharger ise çift turbo günümüzde twinturbo veya biturbo olarak ta nitelendirilebilmektedir. Adından da anlaşılacağı üzere motora bağlı 2 adet turbocharger bulunması anlamına gelmektedir. Çift turbo sisteminin paralel ve seri olmak üzere 2 farkı bağlantı şekli vardır.
Paralel bağlı biturbo sistemi genellikle V tipi motorlarda kullanılır. Çalışma prensibi tek turbocharger ın çalışması ile aynıdır. V tipi motorda iki silindir gövdesi bulunduğundan her gövdeye ayrı turbocharger kullanılır. Atmosferik motorlardan performans açısından üstündür fakat seri bağlı biturbolar dan geridedir.
Seri bağlı biturbo sistemi biri küçük diğeri büyük olan iki turbocharger birbirine seri olacak şekilde bağlanır. Araç düşük devirde seyrederken küçük turbo devreye girer bu şekilde turbo gecikmesinin önüne geçilmiş olunur. Araç yüksek devirlere çıktığı durumda motor daha fazla havaya ihtiyaç duyar bu durumda büyük turbo çalışarak motorun hava ihtiyacı karşılanmış olunur. Bu sistem hem yakıt tasarrufu yapılmış hemde turbo gecikmesinin önüne geçilmiş olunur. Paralel bağlı biturbo sistemine göre daha performanslı bir sistemdir.
Bir diğer sistem ise düşük devirlerde supercharger la motora basınçlı hava beslenir. Motor yüksek devirlere çıktığında ise turbocharger devreye girer bu sayede her devir bandında yüksek performans elde edilmesi sağlanır.
Supercharger da kompresör şaftının döngüsünü sağlayacak olan gücü motorun krank milinden alınır. Bu durum turbocharger ile kıyaslanmasında dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü extra güç kazanmak istenilirken güç kaybı yaşanması söz konusudur. Optimize bir değer elde edilmesi için güç hesabı yapılırken extra dikkat etmek gereklidir.
Çalışma prensibi bakımından birbirine yakın olan diğer bi sisteme turbocharger a bakıldığında ise konu biraz daha komplex hale geliyor. Günümüz sisteminde araçlarda kullanılan birden fazla turbocharger tipi vardır. Bunlardan ilki turbocharger yani tek turbonun kullanıldığı sistem. Turbo bulunmayan araçlarda motora atmosfer basıncına eşit bir basınçta hava girişi gözlenir. Turbocharger da ise motora girecek havanın atmosfer basıncına oranla çok daha yüksek oranda hava girişi sağlanır. Turbocharger egsoz manifoldundan çıkan atık gazın türbine çarparak türbinin hızlı bir şekilde dömesi sağlanır. Türbine bir şaft ile bağlı kompresör eş zamanlı olacak şekilde basınçlı hava elde edilmesi sağlanır. Bu basınçlı hava soğutulması için intercooler dan geçirilir ve ardından motorun emme manifolduna gönderilir.
Kullanılan diğer bir turbocharger ise çift turbo günümüzde twinturbo veya biturbo olarak ta nitelendirilebilmektedir. Adından da anlaşılacağı üzere motora bağlı 2 adet turbocharger bulunması anlamına gelmektedir. Çift turbo sisteminin paralel ve seri olmak üzere 2 farkı bağlantı şekli vardır.
Paralel bağlı biturbo sistemi genellikle V tipi motorlarda kullanılır. Çalışma prensibi tek turbocharger ın çalışması ile aynıdır. V tipi motorda iki silindir gövdesi bulunduğundan her gövdeye ayrı turbocharger kullanılır. Atmosferik motorlardan performans açısından üstündür fakat seri bağlı biturbolar dan geridedir.
Seri bağlı biturbo sistemi biri küçük diğeri büyük olan iki turbocharger birbirine seri olacak şekilde bağlanır. Araç düşük devirde seyrederken küçük turbo devreye girer bu şekilde turbo gecikmesinin önüne geçilmiş olunur. Araç yüksek devirlere çıktığı durumda motor daha fazla havaya ihtiyaç duyar bu durumda büyük turbo çalışarak motorun hava ihtiyacı karşılanmış olunur. Bu sistem hem yakıt tasarrufu yapılmış hemde turbo gecikmesinin önüne geçilmiş olunur. Paralel bağlı biturbo sistemine göre daha performanslı bir sistemdir.
Bir diğer sistem ise düşük devirlerde supercharger la motora basınçlı hava beslenir. Motor yüksek devirlere çıktığında ise turbocharger devreye girer bu sayede her devir bandında yüksek performans elde edilmesi sağlanır.
Comments
Post a Comment